Ở Việt Nam có rất nhiều món ăn ngon và quen thuộc như xôi ngô, xôi đậu xanh, xôi vò, xôi xéo, xôi ngũ sắc. Đến với đồng bào các dân tộc vùng Đông Bắc, thì sẽ có một món xôi đặc biệt đó là món xôi trám đây còn là món ăn khơi dậy ký ức của thực khách bởi vị ngọt, nhiều thịt, béo ngậy của quả trám.
Đây là món ăn đặc trưng của người Cao Bằng nằm trong danh sách 100 món ăn tiêu biểu và đặc sắc Việt Nam do Hiệp hội Kỷ lục gia Việt Nam – Tổ chức ky lục Việt Nam công bố. Miếng trám dẻo, thơm và không bị dính, đĩa bánh có màu hồng tím đẹp mắt, mùi thơm của hạt nếp quyện với vị bùi, béo ngậy và bổ dưỡng của trám rừng, bạn có thể ăn nhiều mà không thấy ngán.
Nguyên liệu chuẩn bị
– 1 kg gạo nếp nương
– 200 gr trám đen
– Muối vừng hoặc lạp xưởng gác bếp ăn kèm
Cách làm món xôi trám
Bước 1:
– Trám đen nếu chọn được trám nếp cùi dày, bở và béo sẽ ngon hơn. Chọn quả chín cây còn tươi có màu tím, đỉnh cuống còn dính nhựa, da căng bóng, mịn và không bị rộp. Rửa trám vài lần cho sạch nhựa trước khi đem chế biến.
– Bắc một nồi nước lên bếp đun nóng, khi đáy nồi nổi bọt li ti, nhiệt độ đạt khoảng 70 độ C, cho vào một chút muối, tắt bếp rồi thả trám đã sơ chế vào, đậy vung và om. Sau 30 phút – 1 tiếng, bạn lấy trám ra tách đôi. Nếu thấy thịt trám bên trong đã mềm là được. Đây là bước quan trọng quyết định sự thành công của món ăn. Nếu nước nguội quá, trám không đủ chín sẽ bị sượng, còn nước nóng quá trám sẽ bị chai cứng.
Bước 2:
– Gạo nếp ngâm nước ấm 7-8 tiếng cho mềm, sau đó đem vo sạch. Xóc cho ráo nước rồi trộn với 1/2 thìa café muối hạt. Cho gạo nếp vào chõ, xếp thịt trám đen lên trên và đồ trong khoảng 20-25 phút.
– Khi gạo đã chín đều, cho trám ra bát, dùng thìa hoặc muôi cà nhuyễn, rồi trộn đều trám với xôi. Đồ thêm khoảng 10 phút nữa.
– Xôi trám ăn ngay khi còn nóng cùng muối vừng đen giã hoặc lạp xưởng gác bếp chiên là ngon nhất.
Thành phẩm món ăn
Xôi trám vừa chín tới, áo một lớp bột trám màu tím nổi bật, hương thơm nồng nàn; phảng phất khắp cả gian nhà. Xôi chín đều, từng hạt căng bóng, bọc trong lớp bột trám bùi béo, hậu ngọt.
Nhón một miếng xôi nóng hổi, chấm cùng muối vừng đen giã rối; nhai chậm để cảm nhận rõ sự dẻo ngọt của gạo nếp nương, quyện cùng vị đậm đà của trám rừng vừa bùi vừa thơm, ngậy nhưng không ngấy. Món ăn bình dị nhưng có sức hút mãnh liệt, gây thương nhớ cho người thưởng thức.
Là một trong những thức quà ngon được người Cao Bằng chờ đón mỗi khi thu về; quả trám từ lâu đã được người dân nơi đây coi như món quà quý mà thiên nhiên ban tặng. Thứ quả khi tươi thì chát xít nhưng được chế biến khéo léo lại thành món ăn thơm ngon, hấp dẫn. Nổi tiếng nhất phải kể đến món xôi trám vừa bùi vừa béo khiến người ăn nhớ mãi.
Khi có dịp đến Cao Bằng, bạn hãy thưởng thức món xôi trám; để trải nghiệm một nét đẹp ẩm thực của vùng Đông Bắc. Còn nếu chưa có dịp, bạn có thể thử làm món ăn này tại nhà.
Quả trám là quả gì? Mua quả trám đen ở đâu?
- Quả trám có nhiều tên gọi khác nhau như: thanh quả, gián quả, cà ná… Có 2 loại chính là trám trắng (trám xanh) và trám đen.
- Loại quả này thường được sử dụng để chế biến thành các món kho hay làm thành mứt.
- Bạn nên chọn mua những trái trám đen có kích thước đồng đều nhau, thon dài ở 2 đầu, bên ngoài vỏ vẫn còn lớp phấn trắng tự nhiên khi ăn sẽ ngon và có nhiều dinh dưỡng hơn loại trám trắng.
- Khi cầm lên cảm giác chắc tay và bóp vào còn cứng.
- Không nên mua những quả trám bị trầy xước, mất đi lớp phấn trắng hoặc lớp vỏ nhăn không còn căng bóng vì đây là những trái đã bảo quản lâu ngày, khi ăn sẽ không ngon.
