Chất xơ là một phần không thể thiếu trong chế độ ăn uống của mọi người. Bạn có biết chất xơ là chất gì không? Tác dụng của chất xơ đối với sức khỏe con người là gì? Bài viết dưới đây sẽ cho bạn câu trả lời đầy đủ nhất và chi tiết nhất ! Là nhóm thực phẩm không thể thiếu trong bữa ăn hàng ngày của con người, chất xơ đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ quá trình tiêu hóa và mang lại nhiều lợi ích sức khỏe tuyệt vời khác.
Người Việt Nam cần tiêu thụ ít nhất 20-25 gam chất xơ mỗi ngày. Khi ăn thực phẩm chứa chất xơ, bạn cần uống nhiều nước hoặc chất lỏng như súp, súp để giúp đẩy chất xơ qua ruột dễ dàng. Nếu bạn chưa biết chất xơ là gì và muốn biết chất xơ là một chất dinh dưỡng, thì bài viết này sẽ cung cấp câu trả lời cho bạn!
Khái niệm chất xơ
Chất xơ (cellulose) là một thành phần của thực phẩm có nguồn gốc thực vật mà cơ thể không tiêu hóa được. Chất xơ gồm các phân tử cacbonhydrat (monosaccarit hoặc polisaccarit) và được chia thành 2 loại:
Chất xơ hòa tan trong nước: tạo thành chất dạng gel trong đường tiêu hóa giúp loại bỏ các chất có hại trong thức ăn. Các nguồn thực phẩm giàu chất xơ hòa tan bao gồm các loại đậu, yến mạch, lúa mạch, trái cây và trái bơ. Chất xơ hòa tan sẽ giúp làm mềm phân, để phân có thể di chuyển trong đường tiêu hóa dễ dàng hơn. Hơn nữa, nó còn tạo môi trường thuận cho lợi khuẩn đường ruột phát triển. Ngoài ra, loại chất xơ này còn đóng vai trò quan trọng trong việc làm giảm sản sinh cholesterol trong cơ thể.
Chất xơ không hòa tan trong nước: Đây là loại chất xơ mà mọi người thường nghĩ là “thức ăn thô”. Nó là thành phần cứng có trong ngũ cốc nguyên hạt, các loại hạt, trái cây và rau xanh (đặc biệt có nhiều trong hạt, vỏ và thân, cuống). Tất nhiên, đúng như tên gọi, loại chất xơ này sẽ không tan trong chất lỏng khi vào đường ruột. Chất xơ không hòa tan giúp tăng khối lượng phân, làm cho quá trình đại tiện diễn ra nhanh chóng và thường xuyên hơn (ngăn ngừa chứng táo bón, và nặng hơn là trĩ)
Lợi ích của chất xơ
Nắm được khái niệm chất xơ là chất gì thì chưa đủ mà bạn cần biết; được lợi ích của nó. Chất xơ nhìn chung sẽ tạo cho bạn cảm giác no lâu; ngăn ngừa bệnh thừa cân, béo phì; phòng ngừa tiêu chảy và những rối loạn đường tiêu hóa do loạn khuẩn, làm giảm cholesterol trong máu.
Các chất xơ hòa tan sẽ trở thành thức ăn cho các lợi khuẩn trong đường ruột. Giúp gắn kết với các acid mật trong ruột mang lại tác dụng tiêu hóa thức ăn, thẩm thấu, nối kết với các cholesterol và loại bỏ chúng ra khỏi cơ thể. Trong khi đó, chất xơ không hòa tan có công dụng hạn chế đường huyết tăng sau khi ăn ở bệnh nhân tiểu đường, phòng ngừa cholesterol trong máu tăng, chống ung thư trực tràng, tăng khả năng lên men của vi khuẩn ở ruột già, ngăn cản sự hấp thu các độc chất có trong thức ăn. Khi di chuyển đến đường ruột, chất xơ không hòa tan sẽ tạo thành khối phân để kích thích trực tràng hoạt động nhẹ nhàng, đề phòng táo bón.
Vai trò của chất xơ
Chất xơ là chất gì và chất xơ đóng vai trò gì trong hoạt động sống của cơ thể con người? Sau khi biết được danh sách những công dụng mà chất xơ mang lại, chắc chắn rằng bạn sẽ bổ sung chất này vào khẩu phần ăn uống mỗi ngày đấy!
- Cung cấp dinh dưỡng cho cơ thể
- Hỗ trợ hoạt động của hệ tiêu hóa, ngăn ngừa táo bón, kích thích nhu động ruột làm tăng co bóp để tống phân ra ngoài, giúp cơ thể thải độc thường xuyên, ngăn chặn việc chất độc ngấm từ phân vào máu.
- Điều hòa hệ vi khuẩn đường ruột bằng cách phân giải và đồng hóa chất xơ, hỗ trợ sự phát triển vi khuẩn có lợi.
- Chất xơ giúp giảm lượng cholesterol trong máu.
- Chất xơ có tác dụng tốt đối với những bệnh nhân mắc bệnh tim mạch. Nồng độ cholesterol trong máu cao là nguyên nhân gây một số bệnh tim mạch. Khi tiêu thụ chất xơ vào cơ thể, chất béo LDL sẽ giảm xuống và HDL tăng lên làm giảm cholesterol, nhờ đó mà nguy cơ mắc các bệnh tim mạch như bệnh mạch vành, mỡ máu, xơ vữa động mạch sẽ giảm.
Ăn nhiều chất xơ sẽ giúp giảm cân
- Ăn nhiều chất xơ sẽ giúp giảm cân: bạn sẽ mất thời gian nhai chất xơ lâu hơn. Tuyệt vời hơn là chất này sẽ không tiêu hoá và hấp thụ ở dạ dày; khiến bạn nhanh no và no lâu, năng lượng dư thừa không tích tụ trong cơ thể. Từ đó giảm thèm ăn, phòng tránh được tình trạng thừa cân, béo phì.
- Chất xơ giúp phục hồi chức năng tim mạch.
- Chất xơ tham gia vào quá trình điều hòa đường huyết. Giúp tinh bột lưu lại trong dạ dày lâu hơn, tạo cảm giác no lâu. Làm chậm quá trình phân giải và hấp thu glucose làm lượng đường máu tăng từ từ. Chứ không tăng đột ngột nên ổn định được lượng đường huyết. Chính vì lợi ích này mà những bệnh nhân tiểu đường cần tăng cường ăn nhiều thực phẩm dồi dào chất xơ để bảo vệ sức khỏe.
- Ngăn chặn nguy cơ mắc bệnh ung thư. Như ung thư đại tràng, ung thư vú nhờ công dụng giảm lượng estrogen trong máu. Tạo ra các chất ức chế sự phát triển của tế bào ung thư, tăng khả năng đào thải những chất có nguy cơ gây ung thư ra khỏi cơ thể
Những lợi ích sức khỏe của chất xơ đối với trẻ
Chất xơ tuy không mang nhiều giá trị dinh dưỡng nhưng lại có vai trò quan trọng. Trong quá trình tiêu hoá như điều hòa nhu động ruột. Cân bằng hệ vi sinh đường ruột từ đó giúp ngăn ngừa; và cải thiện tình trạng táo bón lâu ngày ở trẻ.
Chất xơ giúp cải thiện chức năng ruột già
Đây là tác dụng đáng chú ý nhất của chất xơ, nhờ khả năng ngậm nước mạnh. Khi vào ruột, chất xơ hút nhiều nước. Lúc này, chất xơ được xem như thuốc nhuận tràng tạo khối phân. Giúp bình thường hóa tình trạng phân và số lần đi đại tiện ở trẻ. Vì vậy, chất xơ có vai trò quan trọng để chống táo bón và cung cấp năng lượng hoạt động; cho tế bào ruột già. Trẻ thiếu chất xơ còn có thể gây rối loạn ruột già. Bởi vậy, trẻ được bổ sung các loại rau quả có nhiều chất xơ. Là một trong những cách tốt nhất để để phòng ngừa và điều trị bệnh táo bón.
Điều hòa hệ vi khuẩn đường ruột
Một số loại vi khuẩn sống tại ruột có khả năng phân giải và đồng hóa chất xơ. Chất xơ hòa tan Synergy1 trong đó chủ yếu là Inulin bị lên men trong ruột già giúp hỗ trợ tiêu hóa. Cải thiện chứng táo bón, tăng cường hấp thu khoáng chất. Vì các sản phẩm lên men của Inulin là nguồn thức ăn phong phú. Cho các vi sinh vật có lợi, ức chế các vi sinh vật gây hại giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, hỗ trợ tiêu hóa.
Nước và chất xơ có phải là chất dinh dưỡng cho cơ thể không?
Nước và chất xơ tuy không phải là chất dinh dưỡng. Nhưng lại cần thiết cho cơ thể. NƯớc sẽ giúp cơ thể con người duy trì nhiệt độ trung bình. Chuyên chở chất dinh dưỡng và khí oxy đi nuôi tất cả các tế bào. Chuyển hóa thực phẩm thành năng lượng. Uống đủ lượng nước mà cơ thể cần mỗi ngày sẽ giúp cơ thể bạn; hấp thụ các chất dinh dưỡng, đào thải độc tố; bảo vệ hệ xương khớp tránh các viêm sưng đau nhức. Trong cơ thể con người, nước chiếm đến 75%; và đây cũng là thành phần cấu tạo của các bộ phận quan trọng. Đơn cử như não chứa 85% nước, xương chứa 22% nước, máu chứa 92% nước, cơ bắp chứa 75% nước, dịch bao tử chứa 95% nước….
Trong khi đó, chất xơ vô cùng cần thiết cho hệ tiêu hóa, làm giảm nồng độ cholesterol trong máu. Nhờ có chất xơ mà cơ thể bạn sẽ không bị viêm ruột, táo bón, ung thư, mắc bệnh tim mạch vành, béo phì, mỡ máu, xơ vữa động mạch hoặc đái tháo đường…
Chất xơ quả thực là một món quà vô giá mà thượng đế đã ban tặng cho con người nhằm tăng cường và bảo vệ sức khỏe. Biết được chất xơ là chất gì và các công dụng nó mang đến cho cơ thể sẽ giúp bạn có cái nhìn khách quan hơn, từ đó tận dụng món quà của thiên nhiên này tốt nhất. Chúc bạn luôn khỏe mạnh!
