Bố mẹ cần lưu ý gì để phòng tránh thiếu máu do thiếu sắt cho con

Tầm quan trọng của sắt đối với trẻ em

Sắt là yếu tố vi lượng cần thiết đối với sự tăng trưởng, phát triển của trẻ cả về thể chất và tinh thần. Thiếu sắt ở trẻ em dẫn đến tình trạng thiếu máu. Hậu quả của thiếu máu ở trẻ là trẻ kém tập trung, chậm phát triển cả về thể chất và trí tuệ.

Thiếu sắt ở trẻ em diễn ra ở nhiều mức độ, từ thiếu nguồn sắt dự trữ cho tới bệnh thiếu máu (tình trạng mà cơ thể không thể sản sinh đủ hồng cầu trưởng thành). Trẻ bị thiếu sắt nếu không được điều trị có thể sẽ chậm phát triển về thể chất và trí tuệ.

Nhu cầu sắt ở trẻ em thay đổi theo từng độ tuổi

Ngay khi sinh ra trẻ đã có một lượng sắt dự trữ từ khi còn ở trong bào thai. Tuy nhiên khi trẻ ra đời nhu cầu sắt cũng tăng theo tuổi.

Nguyên nhân gây thiếu sắt ở trẻ em

Nguyên nhân thiếu máu ở trẻ em thì có rất nhiều. Thiếu sắt là một trong các nguyên nhân gây thiếu máu. Tuy nhiên nguyên nhân gây thiếu sắt cũng vô cùng phong phú:

• Trẻ sinh non thiếu tháng, hoặc trẻ sơ sinh có cân nặng thấp hơn tiêu chuẩn
• Trẻ sau 6 tháng tuổi chỉ bú sữa mẹ mà không ăn dặm bổ sung
• Trẻ uống sữa công thức nhưng không bổ sung đủ sắt
• Trẻ mắc 1 số bệnh như viêm nhiễm mạn tính, nhiễm độc chì hoặc trẻ thực hiện chế độ ăn kiêng…
• Trẻ gái ở độ tuổi dậy dễ bị thiếu sắt do quá trình mất máu của chu kỳ kinh nghuyệt

Hướng dẫn phòng tránh thiếu máu do thiếu sắt

Trước tiên cần bổ sung sắt đầy đủ cho mẹ bầu để trẻ có thể hấp thu và dự trữ đầy đủ lượng sắt cần thiết trước khi được sinh ra. Bổ sung sắt từ chế độ dinh dưỡng là một lựa chọn thông thái.

Cho trẻ bú sữa mẹ đầy đủ

Cho trẻ bú mẹ đầy đủ và bổ sung thêm sắt bằng các sản phẩm hỗ trợ nếu cần thiết

• Cho trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời. Sau đó vẫn cho trẻ bú nhưng bổ sung thêm ăn dặm
• Với những trường hợp mẹ không đủ sữa cho trẻ bú cần sử dụng các sản phẩm hỗ trợ bổ sung sắt thay thế
• Cần lưu ý sữa bò không phải loại thực phẩm giàu sắt

Chế độ dinh dưỡng bổ sung sắt phong phú

• Không nên sử dụng chỉ 1 nhóm thực phẩm bổ sung sắt. Nên thay đổi các nhóm thực phẩm giàu sắt luân phiên
• Nguồn bổ sung sắt từ tự nhiên thường là các loại thực phẩm có màu đỏ hoặc xanh thẫm. Ví như thịt bò, rau dền, củ dền, các loại rau xanh thẫm…

Nâng cao khả năng hấp thu sắt của trẻ

• Có thể cho trẻ ăn kết hợp các thực phẩm giàu vitamin C. Vitamin C sẽ giúp trẻ tăng khả năng hấp thu sắt
• Một số loại thực phẩm nhiều vitamin C: dưa hấu, kiwi, dâu tây, cà chua, các loại quả họ cam quýt…
• Người thiếu máu không nên ăn các nhóm thực phẩm giàu tanin, gluten… những nhóm thực phẩm làm giảm hấp thu sắt và acid folic của đường ruột

Sử dụng các sản phẩm bổ sung sắt

• Thường được dùng cho những trẻ sinh non hoặc thiếu cân. Trẻ có chế độ dinh dưỡng cung cấp không đủ lượng sắt theo nhu cầu
• Các sản phẩm bổ sung sắt bạn nên tham khảo ý kiến của các chuyên gia. Không nên tự ý mua vè sử dụng cho trẻ

Bên cạnh đó thường xuyên tẩy giun cho trẻ và điều trị các bệnh lý về đường tiêu hóa… để vừa không làm ảnh hưởng quá trình hấp thu sắt vừa không làm thất thoát lượng sắt đã hấp thu.

Thường xuyên theo dõi để phát hiện sớm triệu chứng thiếu máu ở trẻ để điều trị kịp thời.

Tất cả những trẻ thiếu cân nên được kiểm tra máu để phát hiện sớm tình trạng thiếu máu và điều trị thiếu máu ở trẻ em càng sớm càng tốt.

Có nên cho trẻ đi kiểm tra về tình trạng thiếu sắt?

Thiếu sắt và thiếu máu do thiếu sắt thường được chẩn đoán thông qua xét nghiệm máu. Viện hàn lâm nhi khoa Hoa Kỳ khuyến cáo rằng tất cả trẻ có cân nặng sơ sinh thấp nên được kiểm tra sớm về trình trạng thiếu máu do thiếu sắt và kiểm tra lại ở các giai đoạn kế tiếp. Tùy thuộc vào kết quả kiểm tra mà bác sỹ có thể khuyến cáo cho trẻ sử dụng một liều bổ sung sắt hay multivitamin mỗi ngày hoặc yêu cầu thực hiện những xét nghiệm khác.

Thiếu sắt ở trẻ em là có thể phòng tránh được. Để giúp cho trẻ tăng trưởng và phát triển bình thường, hãy luôn lưu ý đến hàm lượng sắt bổ sung hàng ngày qua chế độ ăn uống của trẻ và hỏi ý kiến bác sỹ về việc kiểm tra cũng như bổ sung thêm sắt cho trẻ.

Thiếu máu do thiếu sắt ở trẻ em là căn bệnh hoàn toàn có thể phòng tránh được. Vì vậy cha mẹ nên chủ động phòng tránh thiếu máu do thiếu sắt từ thời kỳ mang thai cho đến sau khi sinh. Nguồn bổ sung sắt nên ưu tiên từ tự nhiên. Các trường hợp thiếu hụt hoặc không thể bổ sung bằng đường ăn thì bổ sung bằng đường uống chế phẩm.